Thucydides - თუკიდიდე (ძვ. ბერძნ. Θουκυδίδης - Фукидид

Фукиди́д (др.-греч. Θουκυδίδης, ок. 460 — ок. 400 до н. э.) — крупнейший древнегреческий историк, основатель исторической науки, автор «Истории Пелопоннесской войны». Биография Фукидида в точности неизвестна. Сообщения его биографов, из которых главный — некий Маркеллин (живший в VI веке, т.е. на тысячу лет позже) не внушают доверия. Самыми достоверными сведениями считаются сообщения самого историка, сделанные мимоходом. თუკიდიდე (ძვ. ბერძნ. Θουκυδίδης; დ. დაახლ. ძვ. წ. 465/460/455 ― გ. ძვ. წ. 400/395) — ბერძენი (ათენელი) ისტორიკოსი, წარჩინებული და მდიდარი ოჯახის შვილი. „ისტორიის მამის“, ჰეროდოტეს, უმცროსი თანამედროვე. სოფისტების მოწაფე და მიმდევარი. თუკიდიდე დიდად აფასებდა იმ დროის ათენის პოლიტიკური და კულტურული ცხოვრების სათავეში მდგარ პერიკლეს. იბრძოდა პელოპონესის ომში (ძვ. წ. 431-404). იყო სტრატეგოსი და ათენელთა ფლოტის მეთაური თრაკიის სანაპიროს დაცვისას. დამარცხების შემდეგ, (სპარტელებმა მიიტაცეს ამფიპოლისი) ძვ. წ. 424 წელს, ათენელებმა იგი სამშობლოდან გააძევეს 20 წლით. ექსორიაში ყოფნის დროს თუკიდიდე თავის მამულში — თრაკიაში — შეუდგა თხზულების, „ისტორიის“, წერას. თხზულება შედგება 8 წიგნისაგან და ეძღვნება პელოპონესის ომების ისტორიას. პირველი წიგნი, ე. წ. „არქეოლოგია“, როგორც შესავალი ნაწილი, მიმოიხილავს საბერძნეთის ისტორიას უძველესი დროიდან პელოპონესის ომამდე. თხრობა წყდება ომის დაწყებიდან მე-20 წლის (ძვ. წ. 411) ამბებით; ჩანს, ავტორს სიკვდილმა მოუსწრო და თხზულება დაუმთავრებელი დარჩა (მოცემული ნაწარმოები თავისი შრომებით აზრობრივად გააგრძელა ქსენოფონტმა). თუკიდიდე ითვლება ისტორიის კრიტიკის შესწავლისა და გააზრების (ანუ მეცნიერული ისტორიის) ფუძემდებლად. წინარე ისტორიკოსთაგან (ლოგოგრაფოსები, ჰეროდოტე) განსხვავებით, იგი საისტორიო თხზულების მიზანდასახულობად თვლის არა „ამოდ საკითხავი“ და „ამოდ სასმენი“ ამბების თხრობას, არამედ „ჭეშმარიტების ძიებას“. ყოველი ფაქტის დასადგენად კრიტიკულად შეისწავლის შესაბამის ისტორიულ მასალას („წყაროს“). თუკიდიდე პირველი შეუდგა ომის მიზეზებისა და საბაბის ძიებას. პირველი ისტორიკოს-რაციონალისტია, რომელმაც უარყო ისტორიის მოვლენებში (ბუნების მოვლენებშიც) ღმერთის მონაწილეობის „ფაქტი“ (თუმცა ღმერთს არ უარყოფდა). თუკიდიდემ პირველმა დაძებნა ისტორიულ, პოლიტიკურ მოვლენათა ეკონომიური და სოციალური საფუძვლები. იგი საკუთარი თხზულების მნიშვნელობას თავად აფასებდა და მას „მარადიულობის მონაპოვრად“ მიიჩნევდა. პოლიტიკური მრწამსით თუკიდიდე დემოკრატიისა და ოლიგარქიის „შერწყმა-შერევის“ პოზიციაზე იდგა, მან განაცხადა, რომ ეს იყო საუკეთესო ფორმით ხელისუფლების მართვა. საერთოდ თუკიდიდე იშვიათად გამოხატავდა თავის პირად მოსაზრებებს. Thucydides (/θjuːˈsɪdɪdiːz/; Ancient Greek: Θουκυδίδης Thoukūdídēs [tʰuːkyːdídɛːs]; c. 460 – c. 400 BC) was an Athenian historian and general. His History of the Peloponnesian War recounts the fifth-century BC war between Sparta and Athens until the year 411 BC. Thucydides has been dubbed the father of "scientific history" by those who accept his claims to have applied strict standards of impartiality and evidence-gathering and analysis of cause and effect, without reference to intervention by the deities, as outlined in his introduction to his work. He also has been called the father of the school of political realism, which views the political behavior of individuals and the subsequent outcomes of relations between states as ultimately mediated by, and constructed upon, the emotions of fear and self-interest. His text is still studied at universities and military colleges worldwide. The Melian dialogue is regarded as a seminal work of international relations theory, while his version of Pericles' Funeral Oration is widely studied by political theorists, historians, and students of the classics. More generally, Thucydides developed an understanding of human nature to explain behaviour in such crises as plagues, massacres, and civil war.