The_Parthenon - Парфенон - ათენას პართენონი

The_Parthenon_in_Athens Парфенон в Афинах, Греция, был построен в 447–432 годах до нашей эры, посвящён богине Афине პართენონი (ბერძნ.: Παρθενώνας) — ძვ. წ. V საუკუნეში ათენის აკროპოლისზე აგებული ათენას ტაძარი. იგი ყველაზე კარგად ცნობილი დღემდე მოღწეული ძველი ბერძნული ნაგებობაა და საყოველთაოდ ითვლება ბერძნული არქიტექტურის უნატიფეს ნიმუშად. მისი დეკორატიული სკულპტურები ბერძნული ხელოვნების მწვერვალს წარმოადგენს. პართენონი ძველი საბერძნეთისა და ათენის დემოკრატიის სიმბოლოდ ითვლება და ის მსოფლიოს ერთ-ერთი უდიდედისი კულტურული მონუმენტია. შენობას ერქვა ქალღმერთ ათენას ტაძარი და მისი დღევანდელი სახელი მომდინარეობს ძველი ბერძნული სიტყვიდან პართენოს (παρθένος — ქალწული). პართენონმა შეცვალა ათენას ძველი ტაძარი, რომელიც ძვ. წ. 480 წელს სპარსელებმა გაანადგურეს. სხვა მრავალ ბერძნულ ტაძართა მსგავსად, პართენონს იყენებდნენ როგორც განძსაცავს და აქ ინახებოდა დელოსთა ლიგის საგანძური, რომელიც მოგვიანებით ათენის იმპერია გახდა. ახ. წ. VI საუკუნეში პართენონი ღვთისმშობლის სახელობის ქრისტიანულ ეკლესიად გადაკეთდა. თურქების მიერ ათენის აღების შემდეგ ის მეჩეთად გადაკეთდა. 1687 წელს შენობაში განთავსებული თურქული ჯარების ამუნიცია ვენეციურმა ყუმბართმყორცნმა ააფეთქა; აფეთქებამ მძიმედ დააზიანა პართენონი და მისი სკულპტურები. XIX საუკუნეში ლორდ ერგინმა ზოგიერთი გადარჩენილი სკულპტურა პართენონიდან გამოიტანა და ინგლისში წაიღო. ეს სკულპტურები, ცნობილი როგორც ელგინის მარმარილო, ამჟამად ბრიტანეთის მუზეუმშია გამოფენილი. კამათი საბერძნეთისა და ბრიტანეთის მთავრობებს შორის ელგინის მარმარილოს სამშობლოში დაბრუნების თაობაზე დღემდე გრძელდება. პართენონი, აკროპოლისის სხვა შენობებთან ერთად საბერძნეთის ყველაზე პოპულარული ტურისტული არქეოლოგიური ძეგლია. საბერძნეთის კულტურის სამინისტრო ამჟამად ახორციელებს მასშტაბურ აღდგენით-სარეკონსტრუქიო სამუშაოებს ტაძარსა და მის შემოგარენზე. Парфено́н (др.-греч. Παρθενών «дева; чистый») — памятник античной архитектуры, древнегреческий храм, расположенный на афинском Акрополе, главный храм в древних Афинах, посвящённый покровительнице этого города и всей Аттики, богине Афине-Девственнице (Ἀθηνᾶ Παρθένος). Построен в 447−438 годах до н. э. архитектором Калликратом по проекту Иктина и украшен в 438−431 годах до н. э. под руководством Фидия при правлении Перикла. В настоящее время находится в полуразрушенном состоянии, ведутся восстановительные работы. На Акрополе сохранилось огромное количество архитектурных элементов древних построек и их фундаментов. Вопрос их атрибуции тому или иному известному по источникам строению является, как правило, спорным. Первый известный в новое время храм Афине, существование которого признаётся большинством учёных мира, был выстроен на Акрополе, вероятно, при Писистрате. Он назывался так же, как позднее и наос современного Парфенона, — Гекатомпедон (то есть стофутовый). Создание храма было органической частью политики Писистрата по обустройству и развитию Афин. Гекатомпедон считается в некотором роде предшественником Эрехтейона: все главные реликвии Афинского полиса хранились именно там. В настоящее время доказано, что фундамент, приписывавшийся долгое время Гекатомпедону, не имеет необходимой длины для построения на нём стофутовой целлы и, следовательно, не может являться указанным храмом. Однако само существование храма не отрицается. В Персидском мусоре были найдены оба его фронтона и другие детали. The Parthenon (/ˈpɑːrθəˌnɒn, -nən/; Ancient Greek: Παρθενών; Greek: Παρθενώνας, Parthenónas) is a former temple on the Athenian Acropolis, Greece, dedicated to the goddess Athena, whom the people of Athens considered their patron. Construction began in 447 BC when the Athenian Empire was at the peak of its power. It was completed in 438 BC, although decoration of the building continued until 432 BC. It is the most important surviving building of Classical Greece, generally considered the zenith of the Doric order[by whom?]. Its decorative sculptures are considered some of the high points of Greek art. The Parthenon is regarded as an enduring symbol of Ancient Greece, Athenian democracy and Western civilization, and one of the world's greatest cultural monuments. To the Athenians who built it, the Parthenon and other Periclean monuments of the Acropolis were seen fundamentally as a celebration of Hellenic victory over the Persian invaders and as a thanksgiving to the gods for that victory. The Parthenon itself replaced an older temple of Athena, which historians call the Pre-Parthenon or Older Parthenon, that was destroyed in the Persian invasion of 480 BC. Like most Greek temples, the Parthenon served a practical purpose as the city treasury. For a time, it served as the treasury of the Delian League, which later became the Athenian Empire. In the final decade of the 6th century AD, the Parthenon was converted into a Christian church dedicated to the Virgin Mary. After the Ottoman conquest, it was turned into a mosque in the early 1460s. On 26 September 1687, an Ottoman ammunition dump inside the building was ignited by Venetian bombardment during a siege of the Acropolis. The resulting explosion severely damaged the Parthenon and its sculptures. From 1800 to 1803, Thomas Bruce, 7th Earl of Elgin removed some of the surviving sculptures, now known as the Elgin Marbles, with the alleged permission of the Turks of the Ottoman Empire. Since 1975 numerous large-scale restoration projects have been undertaken; the latest is expected to finish in 2020.